Zarządzanie przestrzenią dyskową to ciągłe wyzwanie dla administratorów systemów Linux. Od rozrastających się plików dziennika po nieużywane obrazy maszyn wirtualnych – problemy ze storage'em często pochłaniają czas i zasoby. Istnieje wiele sposobów radzenia sobie z tymi problemami, takich jak konfigurowanie limitów dla użytkowników czy czyszczenie cache’y pakietów, jednak pierwszy krok zawsze polega na znalezieniu przyczyny. Dwa kluczowe polecenia Linux do tego celu to df oraz du.

Polecenie df (disk free) zapewnia kompleksowy przegląd zajętości miejsca na wszystkich podmontowanych systemach plików. Domyślnie df wyświetla wartości w bajtach, jednak dodanie opcji -h prezentuje dane w czytelnej dla człowieka formie, co ułatwia interpretację użycia dysku. Możliwe jest również użycie innych opcji, takich jak -T dla wyświetlania typu systemu plików oraz -i dla informacji o inode’ach. Administratorzy często wykorzystują df w skryptach do regularnych raportów o stanie storage’u, a także łatwo utworzyć przydatny alias — wystarczy dodać alias df='df -hT' do pliku ~/.bashrc.

Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje, zwłaszcza podczas diagnozowania, które katalogi lub pliki zajmują najwięcej miejsca, skorzystaj z polecenia du. Podobnie jak df, jest ono najwygodniejsze z opcją -h, która wyświetla rozmiary w przystępnej formie. Możesz zsumować użycie katalogów za pomocą -c lub --total oraz użyć -s, aby wyświetlić jedynie podsumowanie dla wybranego katalogu. Sortowanie wyjścia z sort i filtrowanie head pozwoli szybko zlokalizować największe pliki lub katalogi. Dla wygody warto utworzyć aliasy, np. alias du='du -ch' lub alias du5='du -h | sort -r | head -n 5'.

Zarówno df, jak i du działają bezproblemowo na fizycznych i wirtualnych serwerach Linux, niezależnie czy są to środowiska lokalne, czy chmurowe. Narzędzia te są nieocenione nie tylko podczas rutynowych audytów, ale także w czasie rozwiązywania problemów. W połączeniu z innymi narzędziami, takimi jak top, free, vmstat, ps oraz lsof, możesz uzyskać szczegółowy obraz kondycji i wydajności systemu. Wprowadzając te polecenia oraz ich aliasy do codziennej pracy, usprawnisz zarządzanie dyskiem oraz przyspieszysz diagnozowanie problemów.